Projekat regionalne saradnje koji je uključivao mamografska snimanja u Srbiji je sproveden u romskoj zajednici tokom oktobra i novembra meseca 2023. Krajem septembra i početkom oktobra meseca 2023. održano je 6 edukativnih radionica – po jedna u 6 romskih naselja (Suma na Cukarici, naselje kod OMV pumpe na Cukarici, Kamendin u Zemunu, Backi Ilovik u Zemunu, Deponija na Paliluli i naselje Mali Leskovac na Paliluli). Za svako od ovih naselja, sem aktivistkinja Evropa Done, angažovali smo lokalne aktivistkinje Ženskog centra Bibija (ukupno njih 6). U saradnji sa njima, posle ovih radionica, napravili smo spiskove zainteresovanih i organizovali prevoz na mamografska snimanja.
Uključeno je ukupno 52 Romkinje starosti 40+ godina, sa jednim izuzetkom osobe od 38 godina (opseg godina 38 - 72 godine, medijana 48 godine). Nasuprot zvaničnom skriningu za karcinom dojke koji se sprovodi u Srbiji u starosnoj grupi 45+, odlučili smo se na granicu od 40+, obzirom da je prosečni životni vek Romkinja u Srbiji 48 godina. Program je realizovan u saradnji sa Romskim ženskim centrom Bibija. Zajedno sa njima, Evropa Dona je kroz pripremu plakata i informacija o značaju mamografije za zdravlje dojki na terenu, bila uključena u rad sa Romkinjama.
Mamografska snimanja su obavljena u Dijagnostičkom centru Medigroupa, Kneginje Zorke, 25 u Beogradu. Digitalna mamografija koja je sprovedena u romskoj zajednici predstavlja metodu koja je preporučena za rano otkrivanje raka dojke u skladu sa Evropskim uputstvima za skrining i dijagnozu raka dojke.
Tokom snimanja, ženama romske nacionalnosti podeljeni su promotivni materijali (letak Karcinom dojke: Šta treba da znate, Zdravi načini života za vaše dojke).
Mamografska snimanja su sprovodjena tokom oktobra i novembra meseca 2023.
Program mamografskih snimanja izazvao je adekvatan odziv u romskoj zajednici, što nam je omogućilo da ga realizujemo kako smo planirali. Tokom pripreme za mamografije došli smo do korisnih informacija, pre svega o potrebi edukacije žena u romskoj zajednici u odnosu na zdravlje dojki.
4/52 (7.7%) žene iz romske zajednice je po učinjenoj mamografiji upućeno kod onkološkog hirurga – u 2 slučaja radilo se o benignim promenama koje zahtevaju praćenje, dok su u 2 slučaja žene upućene na dodatna ispitivanja zbog sumnje na malignitet, a radilo se o nepalpabilnim lezijama. Zbog ovog podatka smatram da je program mamografskih snimanja u romskoj zajednici bio izuzeno koristan, jer je omogućio otkrivanje malih promena u dojkama tj detekciju eventualnih malgniteta u početnoj fazi.
